Στα άκρα οι σχέσεις Ελλάδας- Ιράν για την κατάληψη δύο πλοίων

 Διαστάσεις μεγάλου διπλωματικού επεισόδιου παίρνει το θέμα της βίαιης κατάληψης δύο ελληνικών πλοίων στον Περσικό Κόλπο, την ευθύνη για την οποία ανέλαβε η παραστρατιωτική οργάνωση Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν.

Η ιρανική οργάνωση εξέδωσε ανακοίνωση στην ιστοσελίδα της, κατηγορώντας τα δεξαμενόπλοια, που δεν κατονομάζει, για αδιευκρίνιστες παραβιάσεις, όπως μετέδωσε το Associated Press.

Το ένα πλοίο είναι το ελληνικής σημαίας πλοίο Delta Poseidon, το οποίο έπλεε σε διεθνή ύδατα (22 ναυτικά μίλια από τις ακτές του Ιράν) στον Κόλπο, όπως έκανε γνωστό το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. Σύμφωνα με το ΥΠΕΞ, ελικόπτερο του ιρανικού πολεμικού ναυτικού προσγειώθηκε στο πλοίο και στη συνέχεια ένοπλοι αιχμαλώτισαν το πλήρωμα του πλοίου, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται δύο Έλληνες πολίτες.

Αντίστοιχο συμβάν, ανέφερε το ΥΠΕΞ, συνέβη και σε άλλο πλοίο ελληνικής σημαίας, στο οποίο επέβαιναν επτά Έλληνες πολίτες, και που ευρίσκετο πλησίον των ιρανικών ακτών.

Έλληνας αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, αναγνώρισε το δεύτερο πλοίο ως το Prudent Warrior. Η ιδιοκτήτρια εταιρεία, η Polembros Shipping με έδρα την Ελλάδα, δήλωσε νωρίτερα ότι η εταιρεία «συνεργάζεται με τις αρχές και καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κατάστασης».

Οι Έλληνες αξιωματούχοι δεν προσδιόρισαν τις εθνικότητες του υπόλοιπου πληρώματος στα δύο πλοία.

Αξιωματούχος της άμυνας των ΗΠΑ, μιλώντας επίσης υπό καθεστώς ανωνυμίας, είπε ότι φαίνεται ότι τα δύο πλοία πλησίασαν -αλλά δεν εισήλθαν - στα ιρανικά χωρικά ύδατα την Παρασκευή πριν παρασυρθούν στα ιρανικά ύδατα. Τα πλοία είχαν επίσης απενεργοποιήσει τις συσκευές εντοπισμού, μια άλλη κόκκινη σημαία, είπε ο Αμερικανός αξιωματούχος σύμφωνα με το AP. Ωστόσο, κανένα από τα δύο δεν είχε εκδώσει σήμα κινδύνου ή έκκληση για βοήθεια, πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τους Ιρανούς τα ελληνικά δεξαμενόπλοια φόρτωσαν πετρέλαιο στην Πάσρα του Ιράκ και προορισμός του φορτίου που μετέφερε το Prudent Warrior ήταν οι ΗΠΑ.

Το Delta Poseidon, το οποίο ανήκει στην Delta Tankers, σύμφωνα με τη Lloyd’s List είχε επίσης φορτώσει στην Πάσρα και προορισμό φαίνεται πως είχε το λιμάνι των Αγίων Θεοδώρων δίπλα στην Κόρινθο και το φορτίο προοριζόταν για τα δυιλιστήρια της Motor Oil. Το πλοίο είχε πλήρωμα 25 μέλη.

Σύμφωνα με εκπρόσωπο της Polembros Shipping, η εταιρεία έχει χάσει την επικοινωνία με το πλοίο Prudent Warrior, το οποίο έχει 24 μέλη πλήρωμα, Έλληνες και Φιλιππινέζους.

Έντονο διάβημα και ταξιδιωτική οδηγία 

Με εντολή του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Θεμιστοκλής Δεμίρης πραγματοποίησε έντονο διάβημα διαμαρτυρίας στον Ιρανό πρέσβη στην Αθήνα.

Οι ανωτέρω πράξεις «ισοδυναμούν ουσιαστικά με πράξεις πειρατείας», επισημαίνεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών.

Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών καταδίκασε έντονα τις πράξεις αυτές, οι οποίες αντιβαίνουν θεμελιώδεις κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και της Διεθνούς Ναυσιπλοΐας και κάλεσε για την άμεση απελευθέρωση των πλοίων και των πληρωμάτων τους.

Όπως γνωστοποιείται, επίσης τόνισε ότι οι πράξεις αυτές θα έχουν ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στις διμερείς σχέσεις, καθώς και στις σχέσεις ΕΕ-Ιράν.

Το υπουργείο Εξωτερικών έχει ήδη προβεί σε ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας, καθώς και συμμάχων και εταίρων της Ελλάδας.

Υπό το φως των ανωτέρω, το υπουργείο Εξωτερικών συνιστά στους Έλληνες πολίτες να αποφεύγουν ταξίδια στο Ιράν.

Τα πλοία ελληνικής σημαίας καλούνται να ακολουθούν τις οδηγίες του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με το οποίο το υπουργείο Εξωτερικών βρίσκεται σε στενό συντονισμό και συνεχή επικοινωνία.

Η απειλή για αντίποινα

Το περιστατικό σημειώθηκε περίπου ένα μήνα αφότου οι ελληνικές αρχές δέσμευσαν δεξαμενόπλοιο με σημαία Ιράν στην Κάρυστο και μόλις λίγα 24ωρα αφότου βοήθησαν τις ΗΠΑ στην κατάσχεση του πετρελαίου που μετέφερε, στο πλαίσιο των κυρώσεων που έχει επιβάλει η Ουάσιγκτον στην Τεχεράνη.

Αρχικά, το πλοίο είχε δεσμευτεί στα ελληνικά ύδατα με απόφαση της Αρχής για το Ξέπλυμα, με το επιχείρημα ότι ανήκε στη ρωσική Promsvyazbank και στο όνομα των ευρωπαϊκών κυρώσεων στη Μόσχα για την εισβολή στην Ουκρανία. Έτσι η σημερινή εξέλιξη, που έχει προκαλέσει την οργισμένη αντίδραση της Αθήνας, θεωρείται αντίποινα.

Το Ιράν είχε απειλήσει να λάβει «τιμωρητικά μέτρα» νωρίτερα την Παρασκευή για την εμπλοκή της Αθήνας στην κατάσχεση του ιρανικού πετρελαιοφόρου. Χθες εξάλλου το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν κάλεσε για εξηγήσεις τον Έλληνα πρεσβευτή στην Τεχεράνη και χαρακτήρισε «καθαρή πράξη πειρατείας» και «διεθνή ληστεία» την κατάσχεση του φορτίου.

Το πρακτορείο IRNA επικαλούμενο τον Οργανισμό Λιμένων και Ναυτιλίας του Ιράν ανέφερε ότι το δεξαμενόπλοιο Pegas αναζήτησε καταφύγιο κατά μήκος των ελληνικών ακτών αφού αντιμετώπισε τεχνικά προβλήματα και κακές καιρικές συνθήκες.

Ο ιστότοπος Nour News του Ιράν, κοντά στις υπηρεσίες ασφαλείας της χώρας, διατύπωσε την απειλή τη στιγμή που η ναυτιλιακή ειδησεογραφική ιστοσελίδα Lloyd's List ανέφερε ότι πιστεύει ότι δύο ελληνικά τάνκερ κατασχέθηκαν στον Περσικό Κόλπο. Επικαλούμενη ανώνυμες πηγές της βιομηχανίας, η Lloyd's ανέφερε ότι στα δύο πλοία επιβιβάστηκαν (σ.σ. ένοπλοι) αφού ιρανικά στρατιωτικά ελικόπτερα τα πλησίασαν το απόγευμα της Παρασκευής. Ανέφερε ότι και τα δύο δεξαμενόπλοια είχαν μόλις φορτωθεί με ιρακινό αργό πετρέλαιο.

Έλληνας αξιωματούχος αποκάλυψε την Πέμπτη ότι το φορτίο αργού πετρελαίου του Pegas, που σταμάτησε στην Κάρυστο τον περασμένο μήνα, κατασχέθηκε και μεταφέρθηκε σε άλλο πλοίο μετά από αίτημα των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο αξιωματούχος είπε ότι μετά από «δικαστική παρέμβαση των αμερικανικών αρχών σχετικά με το φορτίο του πλοίου» η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη, με δαπάνες της κυβέρνησης των ΗΠΑ, για την «παράδοση» του πετρελαίου στα ανοιχτά του λιμανιού της Καρύστου.

Ο αξιωματούχος, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί, δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες. Εκπρόσωπος του υπουργείου Δικαιοσύνης στην Ουάσιγκτον και την Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα αρνήθηκαν να σχολιάσουν την Πέμπτη, αναφέρει το Associated Press.

Ένταση σε μια κρίσιμη καμπή για τα πυρηνικά του Ιράν

Το ιρανικό Pegas αφέθηκε ελεύθερο, αλλά η κατάσχεση φούντωσε την ένταση σε μια ευαίσθητη στιγμή, με το Ιράν και τις παγκόσμιες δυνάμεις να επιδιώκουν να αναβιώσουν μια πυρηνική συμφωνία που η Ουάσιγκτον εγκατέλειψε επί προεδρίαςΤραμπ υπέρ της επιστροφής των κυρώσεων στο Ιράν.

Το Pegas ήταν μεταξύ των πέντε πλοίων που ορίστηκαν από την Ουάσιγκτον στις 22 Φεβρουαρίου - δύο ημέρες πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία - για κυρώσεις κατά της Promsvyazbank, μιας τράπεζας που θεωρείται κρίσιμη για τον αμυντικό τομέα της Ρωσίας.

Δεν είναι ακόμα σαφές εάν το φορτίο κατασχέθηκε επειδή ήταν ιρανικό πετρέλαιο ή λόγω των κυρώσεων στο δεξαμενόπλοιο για τις συνδέσεις του με τη Ρωσία, σχολιάζει το Reuters. Το Ιράν και η Ρωσία αντιμετωπίζουν ξεχωριστές κυρώσεις από τις ΗΠΑ.

Η μη κερδοσκοπική διακομματική οργάνωση United Against Nuclear Iran (UANI), η οποία παρακολουθεί την κίνηση δεξαμενόπλοιων που σχετίζονται με το Ιράν μέσω πλοίων και δορυφορικής παρακολούθησης, είπε ότι κάθε πλοίο μετέφερε περίπου ένα εκατομμύριο βαρέλια πετρελαίου.

«Αυτό θα πρέπει να έχει άμεσες επιπτώσεις στις διαπραγματεύσεις για το JCPOA (τα πυρηνικά του Ιράν) και να καθυστερήσει περαιτέρω τις πιθανότητες αναβίωσης μιας συμφωνίας», δήλωσε στο Reuters η Claire Jungman, επικεφαλής της UANI.